Tütün Bağımlılığı Nedir?

Dünya Sağlık Örgütüne göre nikotin kullanım bozukluğu olarak da isimlendirilen tütün bağımlılığının temel belirtileri şunlardır:

- Kullanımı kontrol etme kabiliyetinin bozulması,

- Tütün kullanımına diğer etkinliklere göre daha fazla öncelik verilmesi,

- Zararlarla veya olumsuz sonuçlarla karşılaşılmasına rağmen kullanıma devam edilmesi ile kendini gösteren güçlü bir nikotin kullanma isteği,

- Nikotinin gitgide eski etkisini kaybetmesi (tolerans geliştirilmesi),

- Nikotin kullanımının kesilmesi veya azaltılması sonrasında yoksunluk belirtilerinin görülmesi,

- Tütünün etkilerinin sebep olduğu, alevlendirdiği, yineleyici toplumsal ya da kişiler arası sorunlar olmasına karşın tütün kullanımını sürdürme (Örneğin; tütün kullanımıyla ilgili olarak başkalarıyla tartışmalara girme),

- Yineleyici bir biçimde tehlikeli olabilecek durumlarda tütün kullanma (Örneğin; yatakta sigara içme),

- İşteki, okuldaki ya da evdeki konumunun gereği olan başlıca yükümlülüklerini yerine getirememe ile sonuçlanan, yineleyici tütün kullanımı (Örneğin; işini engelleme.)

NOT : Dünya Sağlık Örgütünün kriterlerine göre bir kişiye “tütün kullanım bozukluğu tanısı” konulabilmesi için, bireylerin en az bir aydır, düzenli olarak sigara kullanması ve diğer belirtileri taşıması gerekmektedir.

Tütün Yoksunluğu Nedir?

Tütünün özgün maddesi koyu renkli bir sıvıdır ve bahsedilen bu zehirli sıvıya nikotin adı verilmektedir. Nikotinin şiddetli bağımlılık yapıcı etkisi vardır. 90-120 dakika boyunca alınmadığında, yoksunluk belirtileri ortaya çıkmaya başlar. Bu belirtiler tütünün bırakıldığı ilk gün en üst düzeyde hissedilebilir; ancak yoksunluk belirtileri zamanla azalarak yok olmaktadır.

Yoksunluk belirtileri arasında;

1.      Kolay kızma ya da öfkelenme

2.      Baş dönmesi

3.      İştah artışı

4.      Kas kasılmaları

5.      Tansiyon düşmesi

6.      Uykusuzluk gibi belirtiler sayılabilir.

7.      Çökkün duygu durum

8.      Şiddetli nikotin alma isteği gibi belirtiler sayılabilir.

Çocuğunuz Sigara Kullanıyorsa !!!

1. Çocuklar ebeveynlerini model alabilmektedir. Ebeveyn olarak bu anlamda olumlu bir model olmanız, bırakma sürecinde çocuğunuza verdiğiniz desteğin etkisini artıracaktır.
2. Çocuğunuzu sigara içerken yakaladığınızda zarar vermeden sadece elindeki paketi alabilir; sigara içilmemesi ile ilgili ev ya da okul kurallarını hatırlatabilirsiniz.
3. Sigara ile her yakaladığınızda aynı tepkiyi vermeniz; tutarlı bir mesaj verebilmek ve sınırlarınızı netleştirebilmek adına önemlidir.
4. Kurallara sizin de uymanız ve çocukların sizi sigara içerken görmemesi, özellikle dikkat edilmesi gereken diğer bir noktadır.
5. Nasihat dilini kullanmadan sigaranın etkileri hakkında konuşabilir ve doğru bilgileri öğrenmesini sağlayabilirsiniz.

Bırakmak Mümkün !

Sigarayı bırakmanın zor olacağı düşünebilir ve bu süreci ertelemek isteyebilirsiniz. Ancak ilk adımı atmaya karar verdiğinizde ve bu süreçte bir uzmandan destek aldığınızda; sürecin çok daha kolay ilerlediğini görebilirsiniz

Sigarayı bıraktığınız anda sağlığınızda/vücut fonksiyonlarınızda meydana gelen iyileşmeler, bırakma sürecine bağlı kalmanızı sağlayacaktır.

Sigarayı Bırakmak İçin 10 Adım

1. Bırakma gününüzü belirleyin.
2. Çevrenizdeki bütün sigara, çakmak, kibrit ve kül tablalarını uzaklaştırın.
3. Küçük hedefler koyun.
4. Kendinizi oyalayacak uğraşlar bulun.
5. Sık sık dişlerinizi fırçalayın ve duş alın.
6. Beslenmenize dikkat edin, bol su için.
7. Sigara isteğinizi tetikleyecek etkenlerden uzak durun.
8. Sakız çiğneyerek veya bitki çayı içerek sigara içme isteğinizin önüne geçin.
9. Temiz hava alın, hareket edin.
10. Canınız sigara isterse 10 kez derin nefes alıp verin.

·         Ayrıntılı bilgi için;
tbm.org.tr
yedam.org.tr
birakabilirsin.org

·         Eğitimin Adı: “Lise” Düzeyi İçin TBM Tütün Bağımlılığı Eğitimi                                https://lise.tbm.org.tr/Tutun-Bagimliligi

·         Eğitimin Adı: “Ebeveyn” Düzeyi İçin TBM Tütün Bağımlılığı Eğitimi https://ebeveyn.tbm.org.tr/Tutun-Bagimliligi

·         Eğitimin Adı : “Yetişkin” Düzeyi İçin TBM Tütün Bağımlılığı Eğitimi https://yetiskin.tbm.org.tr/Tutun-Bagimliligi

YEDAM Danışma Hattını (115) Arayarak ya da Linke Tıklayarak Sorularınızı Uzmanlara Sorabilirsiniz!

YEDAM :https://www.yesilay.org.tr/tr/yesilay-danismanlik-merkezi